το (μικρό) σπίτι στο Καβούρι

αναδημοσίευση από το Ηοtel Memory



Η πρώτη έκπληξη ήταν όταν διαπίστωσα πως από λάθος δεν είχα λάβει έγκαιρα το μήνυμα για το νέο κείμενο του Ηοtel Memory.

Η δεύτερη έκπληξη ήρθε όταν διαπίστωσα πως ο καλεσμένος του Πορφυρού Δωματίου είναι ο καθηγητής μου κ. Δημήτρης Φιλιππίδης.

Εδώ θα έπρεπε να γράψω «η τρίτη έκπληξη μπλαμπλα....». Δυστυχώς δεν έχω τρίτη έκπληξη για να επιτύχω μια κλασσική κορύφωση του κειμένου. Θα μιλήσω όμως για κάποιον που -για όποιον δεν το γνωρίζει-, το έργο του αποτελεί «έκπληξη». Και οι περισσότεροι, εκτός των συναδέλφων του αρχιτεκτόνων, δεν το γνωρίζουν.

Τάκης Ζενέτος

Ποιος φόβος του κενού; Εδώ δεν ξέρω τι να πρωτοπώ. Δεν προλαβαίνω να πω για τις κοφτερές κατοικίες του, το θέατρο του Λυκαβηττού, τα εργοστάσια ή τα πολεοδομικά σχέδια για οικισμούς της νότιας Κρήτης. Ούτε για το «στρογγυλό» σχολείο στον Αγ. Δημήτριο, ούτε το project «ηλεκτρονική πολεοδομία» και τα οράματά του για ένα μέλλον στο οποίο όλοι θα έχουν ένα ηλεκτρονικό υπολογιστή και θα επικοινωνούν μέσω αυτού με τους υπόλοιπους. Ούτε για την αυτοκτονία του το 1977. Εγώ δεν είχα γεννηθεί άλλωστε τότε. Και αυφού δεν είπα τίποτε από όλα αυτά, θα μιλήσω μέσα από ένα περιστατικό καθαρά δικό μου.

Ήταν απόγευμα στην Αρχιτεκτονική σχολή της Πατησίων. Το μάθημα του δεύτερου έτους μας είχε καλέσει να βρούμε μια κατοικία γνωστού αρχιτέκτονα και να την αναλύσουμε. Με βάση, σχέδια φωτογραφίες και αν γινόταν και in situ επίσκεψη. Έπινα ένα cappuccino φακελάκι στο αίθριο, όταν είδα τη Mαρία να έρχεται αλαφιασμένη κατά πάνω μου. Την είδα με πρησμένα κόκκινα μάτια.
-Τι έχεις;
-Θα το γκρεμίσουν! Κοίτα.

Μου έδωσε ένα σωρό φωτογραφίες και άρχισε να μιλάει ακατάπαυστα για κρετίνους, το Καβούρι, το γκόμενό της που την έσπρωξε πάνω από τη μάντρα και άλλα τέτοια ωραία.
-Δεν καταλαβαίνω. Τι είναι αυτό;
-Δεν το αναγνωρίζεις, ε; Είναι η κατοικία στο Καβούρι, του Ζενέτου.

No kidding. Με έπεισε πως ήταν το σπίτι που φαίνεται στη φωτογραφία. Χτισμένο το 1959, στο απότομο οικόπεδο της οδού Δεχεράνη 32, στο Καβούρι, το σπίτι με το τεράστιο μπαλκόνι με δάπεδο από αραιές ξύλινες σανίδες και θέα απέναντι στη θάλασσα, δεν αναγνωριζόταν. Το σπίτι με τα τζάμια γύρω τριγύρω, με το μπαλκόνι που σε άφηνε να βλέπεις τον ορίζοντα απέναντι και τη γη κάτω από τα πόδια σου, ανάμεσα από τις ξύλινες σανίδες, την ίδια στιγμή. Ένα μανιφέστο τόλμης και ελευθερίας, μια ανάσα, αυτό ένιωθα όταν το χάζευα σε βιβλία. Το ελληνικό «Fallingwater».

Αυτό το σπίτι, η Μαρία το έψαχνε τρεις ώρες. Τόση ώρα πήγαινε πάνω κάτω στον δρόμο, χωρίς να μπορεί να το ταυτίσει με την εικόνα που είχε στο μυαλό της. Φυσικά, ήταν δίπλα της. Ή καλύτερα, από πάνω από το κεφάλι της. Στην άκρη ενός μικρού γκρεμού που κατέληγε στο δρόμο που περπατούσε. Μόλις το συνειδητοποίησε πως ήταν πια το «μικρό σπίτι στο λιβάδι» έχασε την ψυχραιμία της. Το είδε με μια κόκκινη κεραμιδοσκεπή καπέλο, με καμάρες χτισμένες στην όψη του, με φωτιστικά κόκκινα μανιτάρια και το χειρότερο: το είδε παρατημένο. Ο γείτονας που πετάχτηκε από δίπλα της είπε πως σε λίγες μέρες θα το γκρέμιζαν. Τότε πήρε το θάρρος (η θεοσεβούμενη!) να μπει μέσα. Και εκεί, μέσα στις σκόνες, με το Σαρωνικό έξω από την σχεδόν αιωρούμενη βεράντα, με τα ειδικά έπιπλα που είχε σχεδιάσει ο Ζενέτος ριγμένα στο πάτωμα, έβαλε τα κλάμματα. Αρχισε να χαιδεύει τα παράθυρα, τους τοίχους, το παγκάκι της ξύλινης βεράντας, το σκαμπό του '60s μπαρ. Μια απελπισμένη φετιχίστρια του μοντερνισμού.

Δεν ήξερα πως να αντιδράσω στην αφήγησή της. Συμπαράσταση στην ίδια; Θυμός απέναντι στην επικείμενη καταστροφή; Οργή που δεν μπορούσα να κάνω τίποτα; Απορία για το ανίκητον της βλακείας; Το αήττητον της αμορφωσιάς; Ένιωσα τέτοια βαθιά θλίψη που δεν μπόρεσα να κουνήσω ούτε τα χείλια μου. Έμεινα ακίνητη, σκοτεινή και βαριά. Σε αντίθεση με αυτό το διαυγές, ελαφρύ, ελεύθερο σπίτι.