οι τολμηροί (updated)

Ναι, κάτι κινείται. Προς τα όπου και αν κινείται, είναι καλό που κινείται. Και μακάρι να ακολουθήσουν και άλλοι με αντίστοιχα ανοίγματα.

Για τι πράγμα μιλάω? Για όσους κινούνται στα χωράφια του Παπασωτηρίου -και ειδικά στα ράφια περί αρχιτεκτονικής- η αγγλόφωνη σειρά "architecture now", είναι από τους γνωστούς τίτλους. Οικονομική, ευπαρουσίαστη, σύντομη και -ας πούμε- "εύκολη" πιάνει ένα θέμα τη φορά και με εικόνες και κείμενο, το αναλύει. Σήμερα ήρθε στα χέρια μου μια νέα της έκδοση με τον τίτλο "greek architecture now". To βιβλίο υπογράφει η σκανδιναβή Karin Skousboll και στο εξώφυλλο βλέπουμε την "κατοικία των ανέμων", ένα σπίτι στη Σαντορίνη που σχεδίασε η Αγνή Κουβέλά.





Έργο πολυβραβευθέν και πολυπαρουσιασθέν, ανήκει στην ίδια και έγινε γνωστό για τους χοντρούς κεκλιμμένους τοίχους και τις λεπτομέρειες κατασκευής στα παράθυρά του, που αν και φαίνονται ότι αποτελούν μια μίμηση της παράδοσης, στην ουσία (και με τα εντελώς ιδιότυπα ανοίγματά τους σε τομή) έγιναν για λόγους κλιματικούς. Η θέση τους, το πάχος του τοίχου και οι αποτμήσεις του στα ανοίγματα, είναι μελετημένα έτσι ώστε να δημιουργούνται ρεύματα δροσισμού στο χώρο, ανάλογα με το μήνα, την εποχή και την ώρα της ημέρας. Βιοκλιματική αρχιτεκτονική δηλαδή, που έχει διδαχθεί από την πλούσια παράδοση. περισσότερα εδώ, από μια διάλεξή της στο Μετσόβιο.


Τέλος πάντων, πάμε παρακάτω. Στο βιβλίο αναφέρονται σχεδόν οι πάντες. Παλαιοί και νέοι, ότι και να πρεσβεύει ο καθένας, καθώς και δέουσες αναφορές στην ιστορία, το κλίμα κλπκλπ. Η συγγραφέας του βιβλίου, λέει ότι ένα από τα πράγματα που της έκαναν εντύπωση στην Ελλάδα ήταν η σχέση του κτιρίου με τον τόπο. Υποθέτω ότι μιλάει για τα καλά παραδείγματα δομημένου χώρου με τα οποία και καταπιάνεται στη συνέχεια, γιατί προφανώς τα περισσότερα κτίσματα δεν πολυσκάνε για το που πάνε και "κάθονται". Φωνάζουν το χαβά τους και λήγει το πανηγύρι. Όπως και οι άνθρωποι, έτσι και τα κτίρια, είναι γνωστό άλλωστε. Η συνέντευξη της Skousboll στην Καθημερινή λοιπόν έχει τίτλο "δώστε ευκαιρίες σε τολμηρούς αρχιτέκτονες". Έχει δίκιο. Και ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση είναι η δημοσιοποίηση της ελληνικής αρχιτεκτονικής. Και στο εσωτερικό της χώρας και προς τα έξω. Ούτως ή άλλως στην εποχή του internet δεν ξέρω αν έχει νόημα να μιλάμε για "έξω".

Eδώ κάποιος θα έλεγε ότι θα έπρεπε να αμφιβάλλω επίσης και για το τι νόημα έχει σήμερα ο τίτλος "ελληνική" αρχιτεκτονική. Αν είναι αξιόλογο ένα δείγμα αρχιτεκτονικής, από όπου και να προέρχεται, Ελλάδα, Κορέα ή Κίνα, είναι αξιόλογο. Τελεία και παύλα. Συμφωνώ και επαυξάνω με αυτά. Μα νομιζω ότι εδώ, ο όρος "ελληνική" προφανώς έχει να κάνει μόνο με την καταγωγή των δημιουργών και όχι με κάποιο συγκεκριμμένο στυλάκι.

Άσε που για να γίνει πιο pop η αρχιτεκτονική (άρα και να τη γνωρίσουν οι χρήστες της, άρα και να μάθουν να ζητούν κάτι περισσότερο από το τίποτα, άρα και να χτίζουμε περισσότερα αξιόλογα πράγματα), πρέπει να παρουσιαστεί έτσι απλά, με pop περιοδικίστικο τίτλο, με ωραίο εξώφυλλο, ωραίες φωτό και απλά κείμενα. Τα άλλα για όποιον ενδιαφέρεται θα ακολουθήσουν. Κοινώς ότι οι αρχιτέκτονες πρέπει να βγουν από τη φωλιά τους και οι υπόλοιποι να μάθουν να μην πετάνε τα χρήματα που διαθέτουν για την κατασκευή. Άσε που είναι καιρός να προβληθεί η αρχιτεκτονική που λαμβάνει χώρα Ελλάδα. Η Ολλανδία που αποφάσισε να την προωθήσει 10 χρόνια πριν, με άπειρες αγγλόφωνες εκδόσεις, συνέδρια, "εξαγωγές αρχιτεκτόνων" κλπκλπ νομίζω έχει πολλά να μας μάθει.

Ποιος εκδίδει το βιβλίο? Οι Εκδόσεις studio art bookshop, διαβάζω. Βλέπω δίνουν και ένα website. Χα! Ποιοι είναι αυτοί? Είναι ένα από τα πιο γνωστά αρχιτεκτονο-καλλιτεχνικά βιβλιοπωλεία, χωμένα σε ένα ημιόροφο στην Τσακάλωφ. Το ξέρουν οι παλαιότεροι και οι πιο μυημένοι. Π.Π. -> Προ Παπασωτηρίου δηλαδή. Προφανώς οι άνθρωποι έχουν αρχίσει να χώνονται και στις εκδόσεις. Υποθέτω και τα άλλα βιβλία της σειράς είναι δικά τους. Με το δεξί λοιπόν. Και Taschen εύχομαι.

υγ: σκέψου και να το διάβαζα τι θα έγραφα! Ίσως λοιπόν ακολουθήσει και δεύτερο post επί του θέματος. Ίσως όμως και όχι. Τα μισοτελειωμένα έπη άλλωστε είναι γνωστή συνήθειά μου (:Ρ). Και όχι δεν έχω ξεχάσει την ιστορία με τη βράβευσή μας στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό του δημαρχείου Ιωαννίνων. Απλά τώρα κάνω έναν άλλο διαγωνισμό. Μόλις τελειώσω θα επανέλθω.

update: παρεξήγηση. Το "greek architecture now", ακολουθεί πάνω κάτω το layout των επίσης αγγλόφωνων pocket σειρών "architecture now", "greek/ή κάτι άλλο style", "maroccan/ή κάτι άλλο interiors" και τα συναφή, μα δεν ανήκει στην ίδια σειρά. Πήγα ιδίοις όμμασι και το επιβεβαίωσα. Αυτό δεν αλλιώνει τη σημασία του εγχειρήματος. Αντίθετα επιβεβαιώνει την πρόθεση των εκδοτών να στραφούν σε ένα ευρύ κοινό.