η ποιητική του γιαπιού

Η επίσκεψη στη Θεσσαλονίκη ήταν κουραστική και άκρως επιμορφωτική.

Αλλά και ποιητική.

Γενικά ενημερώνω όσους δεν είναι μηχανικοί, ότι για να αναλάβει ένας μηχανικός (αρχιτέκτονας, πολιτικός, μηχανολόγος κ.ο.κ.) μελέτη δημόσιου έργου, πρέπει να έχει μελετητικό πτυχίο. Αυτό είναι ένα πτυχίο πέραν αυτού που παίρνει από τις σπουδές του, που βγαίνει από την εμπειρία του σε μελέτες άλλων δημοσίων έργων. Κοινώς, μια σύνηθης λύση είναι να δουλεύεις υπάλληλος κάποιου που κάνει δημόσια έργα για να μαζεύεις εμπειρία και να αρχίσεις να μελετάς και εσύ. Αυτό συμβαίνει στα περισσότερα έργα και επειδή είναι μια λογική λύση για να εξασφαλίζεται το δημόσιο ας πούμε ότι ως εδώ όλα έχουν καλώς.

Πιο είναι το θέμα μου? Το θέμα μου είναι η απόσταση από τη θεωρία στην πράξη. Από τα σχέδια στην υλοποίηση, στο γιαπί. Ένας λόγος που οι περισσότεροι μηχανικοί-μελετητές δεν έχουν ιδέα από την κατασκευή είναι ότι ακριβώς λόγω της φύσης των μελετών του δημοσίου, ασχολούνται κυρίως με μελέτες και δεν κάνουν επιβλέψεις στα γιαπιά. Αυτές συνήθως είναι αντικείμενο των εργολάβων. Ό,τι επίβλεψη έχουν κάνει στα μαστόρια είναι σε καμμιά κατοικία, ή κτίριο γραφείων, έργα χαμηλών απαιτήσεων σε πολυπλοκότητα (εκ φύσεως) και ποιότητα (στο συντριπτικό ποσοστό τους, δυστυχώς). Καλώς ή κακώς οι μηχανικοί, de facto, ασχολούνται με το να χτίζουν. Οτιδήποτε. Από κατοικίες, γέφυρες και θέατρα, μέχρι πανωσηκώματα, έπιπλα και πλατείες. Η οικοδομική τέχνη δεν διδάσκεται στα περισσότερα πολυτεχνεία όπως θα έπρεπε μα και να γινόταν αυτό, εξελίσσεται συνεχώς. Οπότε το γιαπί όπως και να έχει είναι μεγάλο, ένα πρώτης τάξεως σχολείο.

Απορώ λοιπόν με τους συναδέλφους και τους φίλους που σνομπάρουν τόσο πολύ αυτόν το τομέα της δουλειάς τους που στο κάτω κάτω, δικαιώνει την εργασία τους στον υπολογιστή. Το γιαπί, αυτό το απάνθρωπο συνοθύλευμα σκόνης, ιδρώτα, μπάζων, έκθεσης στις Χ καιρικές συνθήκες και σύγκρουσης με την πραγματικότητα της υλοποίησης είναι ένας απέραντος χώρος γνώσης. Μα και ένας χώρος που ξελαμπικάρει το μυαλό από ψευτοδιλήμματα που προβάλουν στην οθόνη του υπολογιστή. Άσε που σε βοηθάει την επόμενη φορά που θα κάτσεις στην οθόνη να ξέρεις τι πας να σχεδιάσεις.











Μα η μεγαλύτερη συγκίνηση, είναι να βλέπεις εκεί μπροστά σου κάτω από τον αδυσώπητο ήλιο του μεσημεριού, αυτό που σχεδίαζες με τόσο κόπο μήνες. Να περπατάς μέσα από αυτά που είχες περπατήσει τόσο καιρό νοερά. Να νιώθεις τη δροσερή σκοτεινιά του περίκλειστου αμφιθεάτρου και τον καυτό αέρα όσο παρακολουθείς το καλούπωμα μιας τεράστιας πλάκας 15 μέτρα πάνω από τη γη. Να νιώθεις το βάρος της στο σώμα του κτιρίου βλέποντας τις ατελείωτες πυκνές σκαλωσιές σαν δάσος από κάτω της, έτοιμες να τη στηρίξουν όταν πέσει το μπετόν. Να μιλάς με τους ανθρώπους που σε υπόγεια και ορόφους, υπό τον καυτό ήλιο ή έναν προβολέα στο β υπόγειο σαν ψαγμένη εγκατάσταση σε μουσείο σύγχρονης τέχνης, να δουλεύουν για να υλοποιήσουν αυτό που εσύ και τόσοι άλλοι με τόσο κόπο μελέτησαν. Κάτι η κούραση, κάτι η συγκίνηση, κάτι ο ντάλα ήλιος στηρίχτηκα σε ένα 25άρι σίδερο και χαμογελούσα θαμπωμένη κοιτάζοντας τα καλούπια.


Σημειώνω εδώ πως το συγκεκριμμένο κτίριο, ξεκίνησε να μελετάται (κεντρική ιδέα και οριστική μελέτη από τον Arata Isozaki -βλ. και εδώ, εδώ και εδώ για fotos- ). Η οριστική μελέτη έγινε σε συνεργασία με ομάδα Θεσσαλονικιών αρχιτεκτόνων(καθηγητών και μη) όπως Λαδά, Παπαδόπουλος, Φατούρος κλπ, η δε συνέχεια του έργου μετά από πάγωμα κάμποσου καιρού δεν υπάρχει νόημα να αφηγηθεί τώρα. Είναι πολύπλοκη και χρονοβόρα. Ας πούμε μόνο ότι προσπαθούμε όλοι για το καλύτερο.









Και με όλα αυτά υπόψην, "περπατάς τα σχέδια". Περπατάς και δεν τελειώνουν. Παρακολουθείς τη δυσκολία και την ευκολία με την οπόία γίνονται πράξη οι "γραμμές" σου, τις αστοχίες και το τι μπορεί να γίνει "τώρα", χαζεύεις τις δοκιμές ρητινών και βελτιωτικών πάνω στο μπετόν παραταγμένες η μια δίπλα στην άλλη. Και μετά από όλα αυτά, σκέψου ότι κάθεσαι πτώμα με συναδέλφους σου να μιλάς για το μέλλον, τι θα γίνει τώρα, τι μετά, πως θα γίνουν όλα πράξη. Ακούγεται ονειρικό αν και δεν ήταν. Ήταν μια κατά μέτωπο σύγκρουση με την πραγματικότητα. Την μιζέρια και την ποίησή της. Τόσο χρήσιμη.

Διάολε δεν σε ενδιαφέρει να τα δεις όλα αυτά και τόσα άλλα? Νομίζω δεν πρέπει να μελετάς τίποτα αν δεν έχεις επιβλέψει. Πως να ξέρει κανείς για τι πράγμα μιλάω αν δεν έχει έρθει στην ίδια θέση και αυτός? Θα διαβάζει και θα θεωρεί ότι την έχω δει, όπως τόσοι άλλοι που νομίζουν πως επειδή πήραν ένα χαρτί, είναι αρχιτέκτονες.





Το γιαπί γαμάει.