πως να σώσεις ένα μνημείο σε 4 βήματα

Tο Πάσχα στη Μυροδάφνη (aka το χωριό από το οποίο κατάγεται ο πατέρας μου στο νομό Ιωαννίνων) μου φύτεψε φέτος μια ωραιότατη αλογόμυγα right through my head.

Το ωραιότερο κτίσμα στο χωριό, θεωρώ πως είναι μια ταπεινότατη παλιά πέτρινη εκκλησία, με μαύρη πέτρα στη στέγη: η "Παναγία", γνωστή και ως "κάτω εκκλησία". Μια φορά και έναν καιρό ήταν η μοναδική εκκλησία με το νεκροταφείο τριγύρω, από τα '70s παροπλίστηκε για μια μεγαλύτερη και αρκούντως boring κιτσάτη εκκλησία για την καθημερινή χρήση. Ούτε καν για τις κηδείες δεν χρησιμοποιείται. Απλά την επισκέπτεσαι όταν πας στο νεκροταφείο. Η εκκλησία αυτή λοιπόν, χτισμένη το 1700κάτι έχει αφενός προβλήματα λόγω της ηλικίας της (οι τοίχοι κάπου έχουν καμπυλώσει πολύ, η παλιά στέγη ξαναφτιάχτηκε πρόπερσυ για να μην καταρρεύσει) και αφετέρου κάτι εξαιρετικές τοιχογραφίες. Οι τελευταίες εκτός από την τεχνοτροπία τους φέρουν και τα classic σημάδια της οθωμανικής κατοχής aka μάτια αγίων βγαλμένα με χατζάρες και άλλα τέτοια ιστορικά και πατριωτικά.


Αναβάλοντας για λίγο τα της παλλιγεννεσιας, και με αφορμή χορηγία που έγινε για την καινούργια εκκλησία για αντικατάσταση ενός βιομηχανικού νυσταλέου τέμπλου με ένα αντίστοιχο μα καινούργιο, αναρωτήθηκα γιατί κανείς δεν χορηγεί κάτι για την παλιά εκκλησία. Ρώτησα συγγενή που κατοικεί εκεί και έχει επαφή με τα της τοπικής αυτοδιοίκησης για το αν παίζει καμμιά διάθεση αποκατάστασης των τοιχογραφιών, αφού οι τοίχοι έχουν καμπυλώσει τόσο, που ακόμη και αν δεν καταρρεύσει η εκκλησία, χαλάνε οι τοιχογραφίες μέρα με τη μέρα και είναι κρίμα. Η απάντηση ήταν "δεν μας αφήνει η αρχαιολογία". Ώστε υπάρχει ο παράγοντας "αρχαιολογία" λοιπόν. Με τη σκέψη αυτή, και χωρίς καμμιά επιρροή από τον Indy που αναφέρω στο προηγούμενο post, μόλις επέστρεψα στο γραφείο που δουλεύω, ξεκίνησα την έρευνα. Γνωρίζοντας ότι μια μεγάλη ομάδα αρχιτεκτόνων εκεί ασχολείται με αποκαταστάσεις κτιρίων (πολύ εκκλησία λέμε) έπιασα την εμπειρότερη, της εξήγησα μέσες άκρες και ιδού τα βήματα που πρέπει να κάνει κανείς αν θέλει να σωθεί κάτι και οι υπηρεσίες έχουν άλλες προτεραιότητες:

• Αν το μνημείο δεν ανήκει στην εφορία (βυζαντινών π.χ.) αρχαιοτήτων no prob. Πάμε στην ενορία ή στο δήμο και ζητάμε την αποκατάσταση. Το πιθανότερο για να γίνει αυτό πράξη είναι να χρειαστεί να γίνει μέσω χορηγίας ή εράνου συλλογή ποσού για

α.την μελέτη και τον προυπολογισμό και
β. για την κατασκευή

• Αν το μνημείο ανήκει στην εφορία (βυζαντινών π.χ.) αρχαιοτήτων (το πιθανότερο στην περίπτωση που εξετάζουμε), επειδή αυτοί μόνο εγκρίνουν μελέτες, η λογική σειρά είναι η εξής:

1. ρωτάμε εφορία βυζαντινών πως μπορούμε να κάνουμε την αποκατάσταση, τι χαρτιά χρειάζονται κλπκλπ.

2. μαζεύουμε είτε ως ενορία, είτε ως δήμος, είτε με χορηγούς, τα χρήματα για τη μελέτη και την αναθέτουμε στο κατάλληλο γραφείο, το οποίο θα συντάξει και τον προυπολογισμό.

3. Με το πέρας της μελέτης πάμε στην εφορία βυζαντινών για έγκριση. Αφού την εγκρίνουν αναζητούμε χρηματοδότηση. Αυτή μπορεί να είναι είτε ιδιώτης/ες, είτε πρόγραμμα της Ε.Ε. στο οποίο έχει ενταχθεί η εκκλησία.

4. Όταν γίνει αυτό αρχίζει η κατασκευή.

υγ: καλό είναι στο ενδιάμεσο να στείλουμε καμμιά επιστολή διαμαρτυρίας ως δήμος/ενορία/ έστω ως πολίτες με υπογραφές στην εφορία αρχαιοτήτων λέγοντας ότι καταρρέει «χρίζοντάς» τους έτσι υπεύθυνους για ότι συμβεί περαιτέρω και ταράζοντας τα λιμνάζοντα ύδατα.

Αμήν.