και άλλοι Ρεντζαίοι

Μερικές ιστορίες φαίνεται πως δεν είναι φτιαγμένες για να να ειπωθούν μόνο μια φορά.



Το καλοκαίρι του 2005 είχα γράψει ένα post για κάποιους πρόγονούς μου λήσταρχους, τους "Ρεντζαίους". Δυο χρόνια μετά ένα άλλο post για ένα βιβλίο που είχα ανακαλύψει για αυτούς. Εν τω μεταξύ είχα λάβει διάφορα emails από κόσμο που έβρισκε την ιστορία online και μου έλεγε ότι την είχε ακούσει από τους παππούδες ή τους γονείς του. Προφανώς δεν υπάρχουν και πολλά online για αυτούς οπότε το datascape εμφανίζεται πρώτο άνετα. Μια από αυτούς που έπεσαν πάνω στα προαναφερθέντα κείμενα ήταν και η Βάγια. Αλλά δεν ήθελε μόνο να μου πει ότι γνωρίζει και αυτή την ιστορία. Η Βάγια, που έχει background κοινωνιολογίας τελειώνει το master της και ως θέμα για της διπλωματική της επέλεξε να ασχοληθεί με την ιστορία των Ρεντζαίων και συγκεκριμμένα με το πως πέρασε η ιστορία αυτή στους νεώτερους, πως λέγεται η ιστορία από τόπο σε τόπο, ή κάτι τέτοιο τέλος πάντων. Ακόμη αρχή είναι, ούτε και η ίδια δεν ξέρει το προς τα που θα την πάει το υλικό που θα καταφέρει να συλλέξει.

Κάτι επειδή τη συμπάθησα, κάτι επειδή βρήκα το εγχείρημα συγκινητικό, κάτι από ψώνιο που θα συμμετείχα κατά κάποιον τρόπο στην ιστορία των Ρεντζαίων, αποφάσισα να τη βοηθήσω όπως μπορούσα. Ήταν και ένας τρόπος για να ανταποδώσω κάτι στον παππού μου που μου αφηγήθηκε αυτή την ιστορία και τόσες άλλες, έναν άνθρωπο που θαυμάζω και αγαπώ. Τους όρους μου τους έθεσα από την αρχή: Βάγια κάνε ότι καταλαβαινεις, εγώ θα σε βοηθήσω στη συλλογή του υλικού όπως θα έκανα αν ήταν κάτι δικό μου, αλλά θέλω μερικά αντίτυπα. Δέχθηκε χαμογελώντας. Και έτσι το βουητό της Βαλαωρίτου που τα είπαμε ένα Σάββατο πρωί, έδωσε τη θέση του στην ησυχία του απογεύματος του Μεγάλου Σαββάτου της Μυροδάφνης.

Θα μάζευα όποιους χρειαζόμασταν από τη φατρία. Πασχαλινή περίοδος ήταν, σχεδόν όλοι είχαν ανέβει στο χωριό, όπως πάντα. Περνάμε τόσο καλά άλλωστε που ακόμη και τώρα που δεν είμαστε πλέον νήπια, πραγματικά κάνουμε κέφι να βρεθούμε όλοι μαζί εκεί. Τι θέλεις?, τη ρώτησα. Το pool μου περιλαμβάνει από πιτσιρίκια γαντζωμένα στο playstation, το μπάσκετ και τα ποδήλατα που έχουν ακούσει την ιστορία, νέους ανθρώπους με το ίδιο background αλλά και με αγάπη στην ιστορία του τόπου, το ίδιο μοντέλο σε βαρεμάρα και clubbing, μέχρι και μεσήλικες αστούς, ιθαγενείς, μια καθηγήτρια ιστορίας στο Πανεπιστήμιο των Ιωαννίνων με πολλά δεδομένα πιθανώς στα χέρια της και πληθώρα παππούδων που ήταν πολύ πιο κοντά στα γεγονότα. Ο ένας μάλιστα (ο δικός μου) τους είχε δει και μιλήσει ως παιδί. Τέλος διαθέτω και παππούδες από άλλα μέρη της Ηπείρου. Η Βάγια ήταν χαλαρή οπότε μάζεψα όποιον γούσταρε, στα διαλείμματα της παρασκευής της μαγειρίτσας και της συγκρότησης του κοκορετσιού της επομένης.

Η Βάγια παρουσιάστηκε με ένα ωραιότατο μους σοκολάτας, το φίλο της και ένα κασετοφωνάκι. Το απόγευμά μας κύλησε με καφέδες, γλυκά, τον παππού μου και την πανεπιστημιακό θεία ως highlights, μα η αλήθεια είναι ότι όλοι είχαν κάτι να προσθέσουν. Εγώ ανέλαβα τη διευθέτηση των συμβαλλομένων στην έρευνα και γενικοτερα την οργάνωση. Μετά το πρώτο session στο σπίτι μας, πήγαμε για μια βόλτα. Μαζί σε όλη αυτή την ιστορία ήταν και ο πολύτιμος ξάδερφος Γιάννης Γκ. με τις τρελές ιστορικές γνώσεις. Στόχος ήταν να δούμε την γεωγραφία της περιοχής και να μιλήσουμε στη Βάγια για τα περάσματα, την οικονομία της περιοχής, το βιωτικό επίπεδο των ντόπιων τότε και τα ρέστα. Είχε σουρουπώσει και μας είχε κόψει το κρύο όταν μαζευτήκαμε στο σπίτι των Γκ. για ένα δεύτερο καφέ, λίγο ζέσταμα και ψιλή κουβέντα γύρω από το τζάκι.

Με τη Βάγια θα ξανασυναντηθούμε για κάτι λεπτομέρειες εδώ, στην Αθήνα πια. Ελπίζω να κάνει μια εργασία όπως τη θέλει, της εύχομαι καλή επιτυχία και την ευχαριστώ για την ωραία εμπειρία που μου χάρισε. Είμαι πολύ ικανοποιημένη. Και είναι πολύ ωραίο που όλο αυτό ξεκίνησε από ένα ψάξιμο στο internet. Απορώ πραγματικά που ακόμη και σήμερα βρίσκονται μερικοί άνθρωποι που θεωρούν το internet απρόσωπο και αντικοινωνικό. Ιδίως όταν είναι νέοι.