περί varometro(υ) #2

(σημείωση: το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε ως απάντηση σε μια συζήτηση που είχε ανάψει με το blog varometro. Tα κείμενα στα οποία ανφέρομαι, επειδή έχουν αλλάξει link από τότε που γράφτηκε το κείμενο -το varometro, άλλαξε διεύθυνση, έγινε και πατέρας, πολύ θέλει?, θα τα βρείτε πλέον εδώ)


(συνέχεια από το περί varometro(υ))

γ. Αφού με τσιγκλάς –και γουστάρω- θα αναφερθώ στο blog μου εκτενώς. -Α, by the way, την έκφραση breathe in - breathe out, είχα στον νου μου όταν, επέλεξα τον τίτλο του, χαίρομαι για το ακούσιο λογοπαίγνιο λοιπον. :) - όχι, καθόλου δεν αποφεύγω να κάνω «αυτοκριτική» για τους αρχιτέκτονες. Στο blog μου υπάρχουν πολλά παραδείγματα που είτε ασχολούμαι με τους ίδιους τους αρχιτέκτονες, είτε με τα έργα τους κλπκλπκλπ… Απλά έχω βαρεθεί αγαπητό varometro την γκρίνια. Και την (μονάχα ελληνική ;) μανία με τη μιζέρια. Kαι το να αναζητούμε διαρκώς κάποιον καινούργιο που να θάβουμε. Και αφού ξεθυμάνουμε την επόμενη μέρα να αναζητούμε κάτι άλλο, να διασκεδάσουμε την ημέρα και την πλήξη μας. Σε πολλά πράγματα που λες συμφωνώ μαζί σου και σε πολλά άλλα έχω τελείως διαφορετική άποψη. Νομίζω όμως ότι η αφετηρία σου έχει καλή πρόθεση. Για αυτό και θα σε διαφωτίσω(τι φωστήρας, mon dieu!) σε καναδυό θεματάκια που, όπως είναι λογικό για κάποιον εκτός χώρου, δεν έχεις υπ’όψην σου, για να πεις μετά, ότι γουστάρεις . Με αγωνιστικούς χαιρετισμούς –και ειλικρινή χαρά που κάποιος ενδιαφέρεται πραγματικά- ιδού:

-Μαμά γιατί ζω/εργάζομαι σε ένα χάλια σπίτι/γραφείο;
-διανομή ρόλων, διαλέγεις και παίρνεις-

a. ο αρχιτέκτων
Καταρχήν αγαπητό varometro –αποκάλυψη τώρα- δεν είναι όλοι οι αρχιτέκτονες καλοί. Πολλοί βαριούνται τη δουλειά τους, όπως πολλοί άλλοι επαγγελματίες. Έχουν αναπτύξει δε μια ωραιότατη ψυχολογική πάθηση, την μετάθεση. Α, και τη θυματοποίηση. Μεταθέτουν τις ευθύνες τους σε όλους τους άλλους, γιατί η φύση της δουλειάς είναι τέτοια που θυμίζει διευθυντή ορχήστρας ή σκηνοθέτη. Για να βγει καλό το αποτέλεσμα, πρέπει ΟΛΟΙ, από τον αρχιτέκτονα και τον πολιτικό μηχανικό, μέχρι τον εργολάβο, τον πελάτη, τον υδραυλικό, τον πατωματζή και τον ηλεκτρολόγο να συνεργαστούν προς το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Πρέπει να φερθούν σαν επαγγελματίες, να θέλουν το καλύτερο και να μπορούν και να το δώσουν. Και υπεύθυνος για το συντονισμό όλων, είναι συνήθως ο αρχιτέκτονας, ο οποίος μπλέκοντας με τα τυπικά της δουλειάς μετά από χρόνια (θεωρητικών και καλλιτεχνικά προσανατολισμένων συνήθως) σπουδών, νιώθει σαν τον έκπτωτο βασιλιά. Και συμπεριφέρεται αναλόγως. Δηλαδή ως ξεπεσμένη primadonna. Όλοι μας φταίνε, κανείς δεν μας καταλαβαίνει(είμαστε ο περιούσιος επαγγελματικός κλάδος και όποιος δεν το’χει πάρει ακόμη είδηση ας πρόσεχε δηλαδή) κλπκλπ. Και αντί τότε να προσπαθήσει να γίνει κατανοητός σε όσους δεν τον καταλαβαίνουν, αναπτύσσει μια ειδικά γλώσσα θεωρητικοφιλοσοφική (επαναλαμβάνω, σαν κάτι ξεπεσμένους αριστοκράτες που μόνο αυτό τους απέμεινε για να θυμίζει τα μεγαλεία του παρελθόντος), για να στηρίξει το μεγαλείο των ιδεών του και να υπενθυμίσει στον εαυτό του πως αυτός «είναι γεννημένος για άλλα… μεγάλα». Κανείς δεν καταλαβαίνει, τον έχουνε γραμμένο, τον θεωρούνε UFO και κάνουνε τα δικά τους. Δηλαδή αυτός χάνει. Αλλά μαζί του και όλοι οι άλλοι.

b. οι σπουδες
Οι αρχιτεκτονικές σπουδές αγαπητό varometro, διαφέρουν από σχολή σε σχολή. Στην Ελλάδα ας πούμε, στην Αθήνα είναι πιο τεχνικές, χωρίς να παραλείπεται η ιστορία Τέχνης, η γλυπτική, το σχέδιο, η φιλοσοφία κ.α. Στην Ξάνθη, Θεσσαλονίκη επίσης. Στον Βόλο, τα Χανιά και την Πάτρα, ακούω είναι πιο αφηρημένες/θεωρητικές. Τεχνικές γνώσεις μηδέν, στατική μηδέν κλπ. Στην Ιταλία δίνουν συνήθως έμφαση στο καλλιτεχνικό σκέλος, με ατέλειωτους τόμους Ιστορίας Τέχνης και ελάχιστο από τα άλλα. Φυσικά αυτά από πόλη σε πόλη αλλάζουν αλλά σου δίνω μια ιδέα. Οι μεγάλες, σήμερα, αρχιτεκτονικές σχολές του εξωτερικού, της Αγγλίας (Βartlett, A.A.) και της Αμερικής(Yale, Princeton, Harvard, MIT, Columbia) δίνουν έμφαση στη θεωρία και κάτι πιο πρακτικό δεν παράγουν. Έχω προσωπική εμπειρία που μπορεί να το επιβεβαιώσει. Εγώ και δεν καταλαβαίνω γιατί ονομάζονται αρχιτέκτονες. Έχει μπει και το marketing στη μέση…τεσπά μεγάλη ιστορία.
I guess ότι στην πράξη τελικά όλοι θα μάθουν, αλλά σου δίνω μια ιδέα.

Οι σπουδές έχουν πάντα έντονο πρακτικό κομμάτι και σε πολλές σχολές και καθαρά τεχνικό. Στη σχολή δεν είχαμε παρά μονάχα 2/3 βιβλία. Κάναμε ταξίδια, σε σπίτια και δημόσια κτίρια, χώρες, πόλεις, λαγκάδια και ραχούλες. Άμα δεν έχεις απτό παράδειγμα(βιωματική εμπειρία στην γλώσσα του χώρου) τα άλλα είναι μαλακίες. Και ναι, υποτίθεται ότι από τη σχολή έχουμε μάθει να ακούμε το μάστορα, γιατί αυτός έρχεται σε άμεση επαφή με το υλικό. Παρεπιπτώντως, ο γνωστός Πικιώνης, τα πλακόστρωτα γύρω από την Ακρόπολη, τα έκανε σχεδόν με τα χέρια του, επί τόπου, για να “νιώθει” το πνεύμα του τόπου(genius loci που λέμε). Άντε πήγαινε εσύ στην πολεοδομία και πες ότι δεν έχεις σχέδιο και τα λέμε. Για του λόγου το αληθές, μέχρι και μάθημα κάνουμε που πρέπει τριτοετείς να φτιάξουμε με τα χεράκια μας μια ξύλινη γέφυρα για άνοιγμα 4 μέτρων (σχέδιο, αγορά κατάλληλων υλικών, κόψιμο, βίδωμα κλπ και φυσικά να περάσουμε μετά από πάνω της για να υποστούμε τις συνέπειες της πιθανής μαλακίας μας). Με τα χεράκια σου πρέπει να βιδώσεις, να κόψεις ξύλο και μέταλλο, να μάθεις τι είναι η ντίζα, να πιάσεις το masculine Black&Decker και τον κόφτη για τα μέταλλα, να ανακαλύψεις και να μάθεις να χειρίζεσαι το μέταλλο, το ξύλο, το plexiglass, το beton, το τούβλο. Πολύ πλάκα. Καλοπέρασα. Και γνώση πολύτιμη.


γέφυρες στο αίθριο(non finito) 

c. ο πελάτης
Πολλοί αρχιτέκτονες έχουν βαρεθεί να τσακώνονται με πελάτες που το θέλουν «έτσι» γιατί έτσι το’χει ο γείτονας και θέλουν να του μπουν στο μάτι. Πες το ζήτημα παιδείας, πες το κόλλημα, call it what you want τέλος πάντων. Φυσικά πολλοί άνθρωποι δεν το κάνουν με κακή πρόθεση. Απλά δεν έχουν δει ποτέ τους κάτι καλύτερο(η βιωματική εμπειρία), τουτέστιν δεν έχουν προσλαμβάνουσες παραστάσεις και από που να τις έχουν δηλαδή; Από το σχολείο (μείναμε στον καλό καγαθό Παρθενώνα και στην Αγιά Σοφιά), από τα media (τα οποία αναλώνονται περνάνε κυρίως ιδέες περί εσωτερικής διακόσμησης), ή στην καθημερινότητά του; Επίσης νομίζουν πως η καλή αρχιτεκτονική είναι ακριβή. Σφάλμα μέγα και παλαιό. Η καλή αρχιτεκτονική δεν έχει να κάνει με το κόστος. Επαναλαμβάνω: ΔΕΝ έχει να κάνει με το κόστος. Τα χωριάτικα σπίτια με τις εσωτερικές αυλές και τους ψηλούς μαντρότοιχους ας πούμε, για να γυρίσω στις ρίζες μας και σε μια μορφή από όλους οικεία, προφανώς δεν ήταν ακριβά και είχαν εξαιρετικά υψηλό επίπεδο αρχιτεκτονικής(παράδειγμα η κατοικία του Ροδάκη στην Αίγινα).


οικία Ροδάκη, Μεσσαγρός, Αίγινα  

Αν πεις σήμερα σε κάποιον για εσωτερική αυλή θα νομίζει πως τον πέρασες για κροίσο, άσε που θα φωνάζει πως χάνει τετραγωνικά, ενώ εσύ θα του λες πως στην ουσία του μεταφέρεις τα τετραγωνικά του ακάλυπτου χώρου στο κέντρο του κτίσματος, άρα OK. H δε κατάσταση με τα τετραγωνικά, οδηγεί συνήθως στο να τιγκάρεις το κάθε οικόπεδο μέχρι σκασμού και αφήνει λίγα περιθώρια να παίξεις με πρωτότυπες μορφολογίες (αν και με λίγη καλή διάθεση και ταλέντο αυτό παρακάμπτεται, είναι η αλήθεια), ή ξεχωριστές ιδέες, που έστω και 2 τετραγωνικά να χάσουν, ο άλλος κάνει τον πολλαπλασιασμό και λέει : Κύριε, χάνω τόσα…άλλαξέ το. Από την άλλη, σκέψου το. Κάποιος που με οικονομίες χρόνων έχει αποφασίσει να χτίσει κάτι, θέλει να κερδίσει το μέγιστο δυνατό. Και θέλει να κάνει και το γούστο του γιατί πώς να το κάνουμε; Είναι δικό του και ότι θέλει το κάνει. Θυμίζει εφηβική ατάκα η προηγούμενη αλλά είναι λογική. Μπορεί να του φαίνεται ψιλά γράμματα, ότι νοικιάζοντας ένα διαμέρισμα 2 τετραγωνικά πιο μικρό, αλλά πολύ καλύτερο αρχιτεκτονικά, μπορεί να ζητήσει περισσότερο ενοίκιο. Φοβάται πως δεν θα τα δώσει κανείς. Τζάμπα του λες εσύ πως ο κόσμος διψάει για καλύτερο επίπεδο ζωής. Η κακή αρχιτεκτονική δε, είναι ακριβή. Πολύ ακριβή καλό μου varometro. Μακροπρόθεσμα. Ένας χώρος ας πούμε που δεν έχει καλό ηλιασμό ή αερισμό, για να γυρίσω στα δικά σου σχόλια, πρώτα πρώτα θα αλλάξει ενοικιαστή πολλές φορές γιατί ο άλλος είναι λογικό μόλις βρει κάτι καλύτερο να την κάνει τρέχοντας (άσε που δεν θα το αγαπήσει και θα του αλλάξει τον αδόξαστο με την κάθε ευκαιρία). Τα υλικά του χώρου(π.χ. τα χρώματα στους τοίχους) λόγω υγρασίας ας πούμε, θα χαλάσουν επίσης πιο γρήγορα. Άρα θέλει συντήρηση πιο συχνά. Ψυχολογικά δε είναι αντιπαραγωγική. Ξενερώνεις και μόνο που ζεις σε ένα τέτοιο περιβάλλον, δεν γουστάρεις να πας, δεν γουστάρεις να ζεις και να δουλεύεις μέσα σε αυτό.

Σε μάθημα στη σχολή στο τρίτο έτος, μου έχει μείνει ατάκα καθηγητή, που τσαντισμένος λέει ότι είμαστε ανεύθυνοι οι αρχιτέκτονες, γιατί κάνει ο καθένας μια μαλακία, πάει με τα νερά του καθενός, φτιάνει τα σχέδια, παίρνει τα λεφτά του και την κάνει, ενώ το «δημιούργημά» του, μένει «Καρφί» στο μάτι σου εκεί. Για πάντα. Απέναντι. Ακίνητο. Να το βλέπεις μέρα-νύχτα, χαρούμενος και λυπημένος, κουρασμένος ή φρέσκος, ερωτευμένος ή φτυσμένος, για 50 χρόνια κατά μέσο όρο. Για 50 ολόκληρα χρόνια θα καταδυναστεύει η γραμμή που τράβηξες ένα απόγευμα στο γραφείο σου, όλους όσους περνάνε μπροστά του, ζούνε μέσα του και γύρω του. Έχεις ευθύνη κύριε. Πάει και τελείωσε.

d. το τυπικόν της υπόθεσης
Αγαπητό varometro, τα περισσότερα από τα κτίσματα γύρω σου μέχρι 3 ορόφους, δεν έχουν σχεδιαστεί από αρχιτέκτονα. Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος δίνει τη δυνατότητα να υπογράψουν για τριώροφο κάθε τύπου μηχανικοί. Και τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα, οι περισσότεροι άνθρωποι που μάθαιναν ότι είμαι αρχιτέκτονας νόμιζαν είτε: α. ότι κυκλοφορώ με κόκκινο μπερέ και πινέλα και ονειρεύομαι αγγελάκια σε ταβάνια είτε ότι β. ασχολούμαι με την εσωτερική διακόσμηση!!!!!
Για πολεοδομίες και παρανομίες ξέρουν όλοι…δεν θα ανοιχτώ και σε αυτό.


Ουφ! Αυτά για την ώρα. Όπως βλέπεις η κατάσταση είναι περίπλοκη. Ελπίζω να μη έγινα κουραστική και αν ξέχασα κάτι θα επανέλθω. Δριμύτερη! χαχαχαχαχχαχαχαχχα